فن کویل چیست؟
فن کویل (Fan-coil) یکی از اعضای سیستم تهویه مطبوع بوده که در حال حاضر در بسیاری از منازل مسکونی، تجاری و اداری و حتی صنعتی مورد استفاده می باشد و جهت تامین سرمایش و گرمایش ساختمان ها در صنعت تهویه مطبوع مورد استفاده قرار می گیرد. این دستگاه از یک مبدل حرارتی یا همان کویل (Coil) و یک فن دمنده (Fan) ساخته شده است.
فن کویل با مکش هوای محیطی که در آن نصب شده است پس از فیلتراسیون و عبور آن از روی سطح کویل، دمای فضای مورد نیاز را کنترل و تنظیم کرده و از طریق کانال و یا بصورت مستقیم درون فضای مورد نظر می دمد. نحوه این کنترل بوسیله یک سوئیچ دستی خاموش/ روشن (ON / OFF) و یا یک ترموستات دیواری صورت می پذیرد.
جهت رسیدن به دمای مطلوب و مورد نیاز، ترموستات به فن یا به شیر کنترلی فرمان داده و با تغییر دادن دور فن و یا تنظیم کردن حجم دبی آب ورودی به کویل ها، به دمای مورد نظر می رسد.
فن کویل با آب سرد از سمت چیلر و آب گرم از سمت دیگ های مرکزی تغذیه می شود.
نصب دستگاه فن کویل نسبتا ساده است. اما برای اطمینان از نحوه عملکرد درست، تعمیر و نگهداری منظم الزامیست.
مواقعی که فن کویل هوا را خنک می کند، آب تقطیر شده (کندانس) از روی کویل وارد سینی زیر (Drain) آن می شود و از آنجا به لوله ی تخلیه (درین)، هدایت شده و تخلیه می گردد.-
نحوه کلی کار فن کویل:
قسمت های مختلف یک فن کویل دو لوله ای در شکل زیر نشان داده شده است. هنگامیکه دستگاه روشن می شود از راه دریچه برگشتی، جریان هوای محیط به سمت داخل مکیده شده سپس از روی فیلتر عبور کرده و به سمت مبدل حرارتی (که ممکن است داخل کویل آبسرد و یا آبگرم باشد)، هدایت می شود، پس از تبادل حرارت هوا با سطوح کویل، جریان هوا وارد کانال شده و سپس از طریق دریچه رفت، به صورت دهش وارد فضای محیط محل نصب می شود. و این گردش جریان هوا مادامی که دستگاه روشن باشد، ادامه دارد.
انواع فن کویل بر اساس تعداد لوله ها:
اولین مشخصه در دسته بندی فن کویل ها، تعداد مسیر ورود و خروج آب می باشد که بر این اساس، فن کویل ها بصورت دو لوله ای (2pipes) یا چهار لوله ای (4pipes) طراحی و تولید می گردند.
فن کویل دو لوله ای (2pipes):
فن کویل دو لوله ای تنها دارای یک مبدل حرارتی بوده که بصورت مشترک هم بعنوان کویل سرمایشی و هم بعنوان کویل گرمایشی مورد استفاده قرار می گیرد. دلیل نام گزاری این نوع فن کویل به این جهت است که دارای یک لوله ورودی آب و یک لوله خروجی آب بوده که میتوان مسیر آب ورودی به آن ها (آب سرد چیلر یا آب گرم دیگ) و همچنین آب خروجی از آن ها (در برگشت به چیلر یا دیگ) را از طریق شیر سه راهه تغییر داد.
فن کویل چهار لوله ای (4pipes):
فن کویل چهار لوله ای دارای دو مبدل حرارتی بوده که بصورت تفکیک شده می باشد . یک کویل بعنوان کویل سرمایشی و یک کویل بعنوان کویل گرمایشی مورد استفاده قرار می گیرد. دلیل نام گزاری این نوع فن کویل به این جهت است که دارای دو لوله ورودی آب و دو لوله خروجی آب می باشد.
فن کویل چهار لوله ای زمینی با دمش عمودی هوا از بالا (بالازن) یکی از متدوال ترین نوع فن کویل در گذشته بوده است. از مزایای این فن کویل، می توان به هزینه پایین سرویس و نگهداری، نصب ساده، صدای کم و راندمان مناسب اشاره نمود. اما مهمترین ایراد آن، اشغال مساحت بیشتری از فضای ساختمان است و با توجه به محدود بودن متراژ اکثر ساختمانهای امروزی، مسئله مهمی محسوب می شود.
انواع فن کویل
فن کویل دیواری (Wall mounted):
نوع دیواری این سیستم بصورت روکار بوده و در ظاهر بسیار شبیه به یونیت های داخلی اسپلیت ها هستند اما اجزای داخلی آن ها با یکدیگر متفاوت است. از ویژگی بسیار خوب این مدل، کنترل از راه دور آن هاست که به راحتی می توان از راه دور دمای محیط را تنظیم کرد و همچنین نصب و سرویس آسانی دارند. فن کویل های دیواری معمولا به صورت روبرو زن و با ظرفیت هوادهی از 200 تا 800 فوت مکعب بر دقیقه (CFM) ساخته می شوند.
فن کویل سقفی کاستی (Cassette)
فن کویل های کاستی معمولا در چهار نوع چهارطرفه، دو طرفه، یک طرفه و مدور و با ظرفیت هوادهی بین 200 تا 1200 فوت مکعب بر دقیقه (CFM) تولید می شوند. مدل کاستی در واقع جزئی از دسته بندی فن کویل های افقی بوده و مشابه مدل سقفی می باشد.
از خصوصیت های مثبت دستگاه کاستی میتوان به ظاهر زیبا، راندمان مناسب و اشغال فضای کمتر در قیاس با سایر فن کویل های سقفی اشاره نمود. از جمله معایب آنها نیز میتوان به هزینه بالای سرویس و کیفیت پایین فیلتراسیون هوا اشاره کرد.
مکش هوا در فن کویل کاستی از رویه داخلی و پرتاب هوا از دریچه های کناری صورت می گیرد و هوای سرد و گرم را از بالا به پایین و به صورت یکنواخت توزیع می کند.
این نوع از فن کوئل ها در سقف کاذب ساختمان نصب می شوند بطوریکه صرفا دریچه خروجی هوای دستگاه نمایان باشد و به اصطلاح به آن روکار گفته می شود و اگر از سقف کاذب استفاده شود فقط دریچه های هوای آن در معرض دید قرار می گیرد که به اصطلاح فن کویل کاستی توکار نامیده می شود. پیشنهاد میشود برای ساختمان هایی که سقف کاذب ندارند (البته با توجه به پلان ساختمان) به جای فن کوئل کاستی از نوع های دیگری مانند سقفی روکار و یا دیواری استفاده شود.
طرز کار و نحوه عملکرد فن کویل کاستی چهار طرفه و انواع دیگر آن
طرز کار و نحوه عملکرد فن کویل های کاستی چهار طرفه، دو طرفه، یک طرفه و مدور بسیار ساده است و در واقع درون همه آنها یک مبدل حرارتی با نام کویل سرمایشی، گرمایشی به همراه یک دستگاه فن وجود دارد و صرفا نحوه قرارگیری کویل و فن در انواع فن کویل های سقفی توکار، کاستی، زمینی، دیواری و … متفاوت بوده اما همگی اصول کار یکسان دارند.
فن کویل کاستی چهار طرفه در داخل سقف کاذب نصب شده و هوای خروجی از چهار سمت پنل سقفی خارج و در محیط پخش می شود ولی فن کویل کاستی یک طرفه صرفا از یک طرف خروجی هوا دارد. این دو دستگاه علاوه بر نحوه خروج هوا از دریچه ها به لحاظ قیمتی نیز متفاوت هستند. همچنین به دلیل همین سادگی و انعطاف پذیری، از نظر اقتصادی در مواجه با سیستم های کانالی با صد درصد هوای تازه از بیرون (VAV) یا نوع مرکزی کانالی مثل دستگاه هواساز، مقرون به صرفه تر هستند و به دلیل قرارگیری و نصب در داخل محیط و هوادهی مستقیم، نیازی به کانال کشی نیست ولی چنانچه در ساختمان، تامین هوای دائمی از بیرون الزامی باشد می توان از فن کویل سقفی کانالی (DUCTED FAN COIL) استفاده نمود.
مهمترین اجزای فن کویل کاستی:
1- فن سانتریفیوژ با لبه انحنا دار (CURVED) و سطح صدای کم
2- موتور فن چند سرعته (با دو سرعت تند و کند و یا سه سرعت کند، متوسط و تند) و یا موتور سرعت متغیر یا همان اینورتر (INVERTER)
3- کویل های مسی با پره های آلومینیومی دو، سه یا چهار ردیفه (هر چه تعداد ردیف بیشتر باشد، میزان انتقال حرارت و مقدار رطوبت گیری افزایش می یابد)
4- مجرای هوا در سیکل آب جهت جلوگیری از ایجاد حباب هوا در این مدار
5- فیلتر قابل شستشو
6- دریچه خروجی ABS
7- بدنه فلزی یا ABS در برگیرنده کلیه اجزای داخلی فن کویل
8- سیستم کنترل دستی و اتوماتیک
9- لوله های ورودی و خروجی آب سرد و گرم (از نوع دو لوله ای و یا چهار لوله ای)
10- سینی استیل یا ABS به همراه عایق جهت جمع آوری آب تقطیرشده یا کندانس شده (چگالش یافته) درقسمت زیر دستگاه
عملکرد فن کویل به لحاظ دمایی و رطوبتی
عملکرد فن کویل ها متناسب با اختلاف دمای آب ورودی و آب خروجی در کویل و حجم جریان هوای عبوری متغییر می باشد. بدین ترتیب که هوای عبوری با مقدار خاص تعریف شده در هر دستگاه از روی سطح کویل که داخل آن آب سرد و یا گرم جریان دارد، باعث ایجاد تبادل حرارت شده و در نهایت دمای هوا کاهش یا افزایش می یابد. در خصوص نحوه عملکرد فن کویل کاستی چهار طرفه و انواع دیگر آن به لحاظ رطوبتی نیز می توان به این صورت توضیح داد: هنگامی که آب سرد در کویل دستگاه جاری می شود (تابستان) به دلیل پایین آمدن دمای سطح کویل، خاصیت رطوبت گیری از هوا ایجاد شده و قطرات آب در روی سطح کویل جمع شده و در سینی کف (DRAIN) میریزد و از طریق یک مجرای تخلیه (لوله درین)، رطوبت گرفته شده از هوا به بیرون از دسنگاه هدایت و تخلیه می گردد.
فن کویل سقفی (Ceiling)
فن کویل های سقفی در دو نوع توکار و روکار و از ظرفیت هوادهی200cfm الی 1000cfm ساخته می شوند.
فن کویل توکار به دلیل نداشتن کابین بیرونی و عدم نیاز به الزامات ظاهری، ارزان ترین نوع فن کویل می باشد و مانند نوع کاستی درون سقف کاذب قرار داده می شود. از مزایای این نوع فن کویل سادگی نصب و انتخاب محل دریچه هوادهی می باشد چرا که کانال کشی جریان هوای خروجی در این دستگاه میسر است و با این شیوه با انجام هزینه کمتر، توزیع هوای مناسب در محیط محل نصب را می توان ایجاد نمود. در اکثر پروژه های ساختمانی، این دستگاه در فضای سقف کاذب بالای درب ورودی هر فضا می کنند و در زیر هر دستگاه یک دریچه بازدید جهت دسترسی، تعمیر و نگهداری تعبیه می شود اما این دستگاه ها با وجود دسترسی نامناسب جهت سرویس و نگهداری، صرفا بواسطه قیمت پایین و سطح صدای کمتر به یکی از متدال ترین فن کویل هادر بازار تبدیل شده اند.
فن کویل کانالی (Ducted Fan Coil)
فن کویل سقفی کانالی پر فشار (High Static) نوع دیگری از فن کویل های توکار می باشد و به سه شکل داکت فن کویل توکار سقفی، روکار سقفی و روکار ایستاده دیواری موجود هستند نوع توکار آن نسبت به روکار کم صداتر بوده و کاربرد بیشتری دارد و قابلیت تحمل افت فشار کانال بیشتری نسبت به فن کویل های سقفی توکار دارند بنابراین غالبا در این فن کویل ها مسیر مکش و دهش جریان هوا از طریق کانال بوده و به خاطر توانایی ایجاد فشار بالای جریان هوا، با نام فن کویل های کانالی پرفشار نیز شناخته می شوند. تأمین ظرفیت هوادهی بالا (از 1000cfm الی 2400cfm) و امکان تزریق هوای تازه، از سایر قابلیت های متمایز این دستگاه می باشند.
فن کویل کانالی به دلیل ظرفیت هوادهی بالا، جهت فضاهای بزرگ مانند سالن های بزرگ، راهروها و… مناسب است اما به دلیل نیاز به سیستم کانال کشی، سهم بازاز کمتری نسبت به سایر فن کوئل ها دارد.
فن کویل زمینی (Floor Standing)
فن کویل زمینی معمولا در ظرفیت های هوادهی بین 200 تا 1000 فوت مکعب بر دقیقه (CFM) به دو صورت بالا زن و رو به رو زن (به لحاظ جهت هوادهی) و در دو نوع ساده و دکوراتیو ( به لحاظ شکل ظاهری) طراحی می شوند.
این مدل بیشتر در اتاق های اداری کوچک نصب می شدند و از معایب این دسته از فن کوی ها می توان به اشغال فضای کف اشاره کرد.
اجزای تشکیل دهنده فن کویل
فن کویل ها اساساً دستگاههای پیچیده ای نیستند و از قطعات و تجهیزات متعدد و خاصی تشکیل نشده اند. در شکل زیر اجزای فن کویل سقفی توکار نشان داده شده است.
اجزای تشکیل دهنده دستگاه فن کویل
اصلی ترین اجزای تشکیل دهنده فن کویل ها عبارتند از:
1- مبدل حرارتی (کویل)
2- الکترو فن: شامل دو بخش الکترو موتور و بخش فن می باشد.
2-1- الکتروموتورها
2-2- فن سانتریفیوژ
3- فیلتر
4- سینی تخلیه (سینی درین) 5- جعبه برق (Electrical Box)
1- مبدل حرارتی (کویل):
در واقع مبدل حرارتی از مهمترین قسمتهای فن کویل محسوب شده این مبدل از نوع فین پلیت (Fin & Tube) با لوله های مسی 3/8 اینچ و فین های آلومینیومی موجدار می باشد. جهت جلوگیری از پدیده خوردگی و پوسیدگی، این فین هایی غالباً دارای پوشش ضد خوردگی هیدروفیلیک (Blue fin) و یا (Gold fin) هستند.
همانطور که پیش از این نیز بیان شد در فن کویل های چهار لوله ای جهت عبور آب سرد و آب گرم از دو کویل مجزا استفاده می شود.
ظرفیت دستگاه معمولاً بر مبنای میزان هوادهی با واحد cfm اعلام می شود. بطور مثال یک دستگاه فن کویل با ظرفیت هوادهی 300cfm در دور حداکثر خود، توانایی تولید ظرفیت هوادهی 300cfm را دارد. اما، حقیقت آن است که حتی در یک دور مشخص، متناسب با تعداد ردیف لوله های کویل، این دستگاه ظرفیت های سرمایشی مختلفی داشته که تقریباً عددی بین 2 تا 3.3 کیلو وات است. بنابراین، جهت انتخاب صحیح سیستم، می بایست ظرفیت حرارتی فن کویل را مبنای انتخاب قرار داد نه ظرفیت هوادهی آن را.
کویل ها در فن کویل ها معمولاً در سه حالت دو، سه و چهار ردیفه ساخته می شوند.
2- الکتروفن:
الکتروفن: شامل دو بخش ال;ترو موتور و بخش فن می باشد.
– الکتروموتورهای دور ثابت نیروی مکانیکی لازم برای چرخاندن فن را تامین کرده و بصورت تکفاز با قابلیت کارکرد به صورت تک دور. دو دور و سه دور می باشند و نوع دیگری از الکتروموتورها که در فن کویل ها نیز می توان از آنها استفاده نمود، الکتروموتورهای EC (Electronically Commutated) است که قابلیت کنترل دور دارند و بصورت دور متغیر بوده و کنترل سرعت موتورها در این حالت به وسیله درایو انجام می شود.
– فن سانتریفیوژ شامل تیغه های ABS و یا فلزی می باشد که باعث ایجاد فرایند مکش و دهش جریان هوا در فن کویل می شوند. از مزیت های این الکتروفن ها می توان به کم صدا بودن، راندمان هوادهی بالا و داشتن بالانس استاتیکی و دینامیکی فن اشاره نمود.
تعداد الکتروموتور و فن بکار رفته در فن کویل، متناسب با نوع و ظرفیت هوادهی دستگاه متفاوت است.
3- فیلتر:
فیلترها غالبا از جنس آلومینیوم و یا الیاف خاص بوده و قابلیت تعویض و شستشو دارد این فیلتر به منظور فیلتراسیون جریان هوای ورودی از محیط به دستگاه استفاده شده و میتواند مقداری از آلودگی هوای ورودی را جذب کند.
4- سینی تخلیه (سینی درین):
در فرایند سرمایش هنگامی که هوا از روی سطح سرد کویل آبسرد عبور می کند، مقداری از رطوبت آب موجود در جریان هوای عبوری، بخاطر پدیده میعان تقطیر می گردد و به همین منظور در قسمت زیر کویل دستگاه فن کویل، از سینی تخلیه (Drain Pan) جهت جمع آوری آب حاصل از تقطیر استفاده می شود. آب جمع شده در سینی درین به علت شیب سینی و با کمک لوله کشی جداگانه ای به سمت فاضلاب ساختمان هدایت می شود.
فن کویل های کاستی مجهز به پمپ تخلیه (درین) هستند.
5- جعبه برق (Electrical Box):
عملیات برق رسانی به الکتروموتور از طریق جعبه برق انجام می گیرد.
تجهیزات جانبی فن کویل
جهت بالا بردن کیفیت بهره برداری از فن کویل ها از نوعی تجهیزات کنترلی استفاده می شود که بوسیله آنها بهینه ترین حالت بهره برداری صورت می پذیرد. عملکرد فنی این تجهیزات به شرح ذیل می باشد.
ترموستات اتاقی (Room Thermostat)
شیر تعدیل (Balancing valve)
شیر سه راهۀ برقی (Electric 3-Way valve)
ترموستات اتاقی (Room Thermostat)
ترموستات دستگاهی است که دمای یک فضا و یا یک حجم کنترل را سنس و اندازه گیری می کند و دستوراتی صادر می کند تا دمای دستگاه در نزدیکی نقطه دلخواه قرارگیری حسگر حفظ شود.
بوسیله ترموستات ها می توان دما (گرمایش یا سرمایش) را تا درجه حرارت مورد نیاز تنظیم نمود. ترموستات ها در بسیاری از موارد و دستگاهها کاربرد دارند مانند کلیه ساختمانها جهت تنظیم سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع، سیستم های حرارت مرکزی و وسایل آشپزخانه از قبیل اجاق و یخچال و ….
ترموستات فن کویل بعنوان کنترل کننده چرخه بسته (close circle) عمل کرده که هدف آن تلاش برای از بین بردن خطا بین درجه حرارت مورد نظر و اندازه گیری شده است. در بعضی از زمانها ترموستات بصورت ترکیبی از حسگرهای حساس (sensible sensor) و کنترل یک سیستم، به شکل ترموستات یک خودرو عمل می کند. در واقع وظیفه ترموستات تشخیص دادن کم یا زیاد بودن دمای موجود نسبت به دمای مورد نظر است تا فرمان تغییر جریان ورودی را به دستگاه فن کویل بدهد.
ترموستات فن کویل انواع متفاوتی دارد و معمولا به دو دسته ترموستات آنالوگ (ترموستات مکانیکی) و ترموستات دیجیتال تقسیم می شوند.
انتخاب ترموستات ها غالبا بر مبنای نوع لوله کشی فن کویل ها (دو یا چهار لوله ای بودن) انتخاب می شوند.
کنترل کارکرد برای رسیدن به دمای مورد نظر در اتاق، بوسیله ترموستات اتاقی امکانپذیر است. بنحوی که کاربر، دمای دلخواه خود را توسط ترموستات تنظیم کرده و تا زمانیکه که دمای اتاق به دمای تنظیم شده (set point) نرسد، فن کویل به کار خود ادامه می دهد سپس به محض اینکه دمای اتاق به مقدار مورد نظر رسید، فن کویل خاموش می شود. همچنین بوسیله ترموستات اتاقی کاربر می تواند سرعت چرخش فن را در سه حالت دور پایین، دور متوسط و دور بالا نیز تنظیم کند.
اغلب ترموستات های دیجیتالی، در هر لحظه دمای اتاق را نیز نمایش می دهند.
شیر تعدیل (Balancing valve)
غالبا یکی از مشکلات و دغدغه ها در سیستم لوله کشی فن کویل ها (ساختمانهای بزرگ با سیستم سرمایشی و گرمایشی مرکزی) این است که دستگاهی که طولانی ترین فاصله را نسبت به دیگ آبگرم و یا چیلر دارد بخاطر وجود افت فشار بیشتر در مسیر لوله کشی و اتصالات مربوطه، دبی آب عبوری در کویل آن به اندازۀ تعریف شده نمی باشد و به همین دلیل در فن کویل های انتهای مسیر، سرمایش و گرمایش مورد انتظار حاصل نمی شود.
راهکار اول برای حل این موضوع، اجرای سیستم لوله کشی معکوس (Reverse) است. در این روش ترتیب مجموع طول لوله کشیِ رفت و برگشت تمامی دستگاه ها با یکدیگر مساوی شده و با توجه به ایجاد افت فشار یکسان، در تمامی سیستم ها به اندازه مورد نظر جریان آب گردش کند.
اما راهکار دوم که ایدۀ جدیدتری می باشد در بعضی از پروژه ها استفاده می شود و آن به کارگیری شیرهای تعدیل است. شیرهایی که در خروجی آب از دستگاه نصب شده و اجازه برداشت بیش از نیاز آب به دستگاهی که طول لوله کشی کمتری دارد را نمیدهد. با این راهکار ، آب در تمامی فن کویل ها به اندازۀ تعیین شده جریان یافته و دیگر نیازی به لوله کشی با سیستم معکوس نخواهد بود.
نوعی از شیرهای برقی تعدیل ساخته شده اند که با توجه به فرمان دریافت شده از ترموستات اتاقی، مسیر عبور جریان آب را در زمان خاموش شدن فن کویل، مسدود می کنند.
شیر سه راهۀ برقی (Electric 3-Way valve)
در پروژه های بزرگ و غالبا مسکونی، دبی آب عبوری از دستگاه مرکزی (چیلر یا دیگ آب گرم) بخاطر وجود ضریب همزمانی مصرف، به مراتب کمتر از مجموع دبی آب عبوری از فن کویل ها است؛ و این موضوع به دلیل این است که ظرفیت چیلر و یا ظرفیت دیگ آب گرم بر مبنای مجموع ظرفیت فن کویل ها که همزمان در مدار بوده و روشن هستند تعیین می گردد. وقتی که مجموع دبی آب عبوری از فن کویل ها خیلی بیشتر از دستگاههای مرکزی (چیلر یا دیگ آی گرم) باشد باید یا طرح مداربندی اولیه – ثانویه (Primary-Secondary) در لوله کشی بین سیستم مرکزی (چیلر و دیگ آبگرم) و دستگاههای فن کویل ها لحاظ شود و یا در خروجی هریک از فن کویل ها از شیر سه راهۀ برقی استفاده گردد.
ضریب همزمانی مصرف و یا ضریب تقاضا، در واقع درصدی از تعداد فن کویل ها می باشد که به صورت همزمان روشن می باشند. معمولاً در پروژه های مسکونی، این ضریب تعریف شده و رابطه عکس با متراژ دارد به نحوی که هرچه متراژ پروژه بیشتر باشد مقدار این ضریب کمتر است.
عملکرد شیر سه راهه برقی:
هنگامی که دمای اتاق به دمای تنظیم شده ( Set Point ترمستات اتاقی) برسد و یا به هردلیلی فن کویل خاموش شود، ترموستات فرمان قطع جریان را به شیر سه راهه می دهد و با انجام این کار کل جریان آب ورودی قبل از رسیدن به کویل دستگاه بای پس (BY PASS) می شود. با این روش می توان مجموع دبی آب عبوری از واحدهای ساختمان را به طور تقریبی معادل دبی آب عبوری از چیلر یا دیگ آبگرم تثبیت کرد؛ چرا که با این روش دیگر از دستگاه فن کویلی که خاموش است، جریان آب عبور داده نمی شود.
چنانچه از شیر تعدیل برقی برای دستگاههای فن کویل استفاده گردد، به علت این که عملاً در زمان خاموش بودن دستگاه ها، جریان آبی از آنها عبور داده نمی شود؛ بنابراین نیازی به استفاده از شیر سه راهه نخواهد بود. اما باید خاطر نشان کرد که افت فشار بیشتری در خط سیرکولاسیون آب در مقایسه با شیر سه راهه، بوجود می آید.
نحوه انتخاب فن کویل مناسب:
اصولا در هر پروژه بعد از آنالیز کامل کلیه جوانب موجود از قبیل محدودیت های معماری، کاربری ساختمان، وجود فضای کافی برای نصب، محدودیت های قیمت خرید و غیره ، مدل فن کویل (زمینی، دیواری و سقفی) انتخاب شده سپس بعد از مشخص کردن نوع دستگاه که دو لوله ای یا چهار لوله ای باشد و همچنین با توجه به محاسبات بار حرارتی انجام شده، ظرفیت فن کویل ها برای هر فضا به صورت مجزا براورد می گردد.
همانگونه که در بخش قبلی و در قسمت توضیحات مبدل حرارتی نیز بیان شد، مبنای برآورد ظرفیت فن کویل، می بایست ظرفیت سرمایشی، گرمایشی آن باشد و معیار اانتخاب ظرفیت هوادهی دستگاه نیست. با این وجود بعد از آنکه بار کل حرارتی هریک از فضاها به کمک محاسبات نرم افزاری و یا سرانگشتی به دست آمد، می توان از طریق داده های اطلاعاتی ارائه شده در کاتالوگ شرکت های سازندۀ دستگاه (از قبیل شرکت کارمایه سبز کیان)، مدل مناسب آن فضا را انتخاب نمود.
با توجه به اینکه فن کویل می تواند در سه دور مختلف کار کند، سه ظرفیت سرمایشی و گرمایشی متفاوت وجود دارد. از جمله نکات مهمی که بهتر است در انتخاب ظرفیت دستگاه علی الخصوص در ساختمان های مسکونی و اداری رعایت شود این است که تا جایی که امکان دارد (متناسب با محدودیت های مالی پروزه) مبنای انتخاب، ظرفیت فن کویل در دور کم و پایین باشد با این کار، دستگاه در دور پایین و با حداقل صدای تولیدی، سرمایش و گرمایش محیط مورد نیاز را تأمین می کند. همچنین با این انتخاب، هنگامیکه بعلت گذر زمان دستگاه دچهار استهاک می شود، حاشیۀ امنی برای دستیابی به ظرفیت مورد نظر وجود دارد.
تولید هوای تازه:
لازمۀ بوجود آوردن شرایط آسایش در هر فضا برای ساکنین علاوه بر فراهم نمودن دمای مناسب (سرمایش و گرمایش)، تأمین هوای تازه به مقدار کافی در آن فضا می باشد. تشخیص حجم هوای تازۀ مورد نیاز در هر فضا با در نظر گرفتن عوامل مختلفی از قبیل نوع کاربری ساختمان، تعداد نفرات مقیم، متراژ و تعداد دفعات تعویض هوا (Air Change) مشخص می شود. وجود هوای تازه ضمن این که اکسیژن کافی جهت تنفس هر چه بهتر و احساس شادابی برای افراد حاضر در آن محیط را فراهم می کند، می تواند باعث ایجاد پدیده فشار مثبت در هوای اتاق شود و بدین صورت از ورود آلودگی های محیطی به داخل فضای مورد نظر جلوگیری بعمل می آید این موضوع برای بعضی از کاربری ها از جمله مکان های بهداشتی، بیمارستانها ، اتاقهای تمیز و … دارای اهمیت زیادی است.
آیا در صورت استفاده از فن کویل، امکان تأمین هوای تازه برای ساختمان وجود دارد یا خیر؟
همانگونه که در توضیحات انواع فن کویل ها نیز اشاره شد، در طراحی سیستم های کانالی پرفشار (Ducted Fancoil)، قابلیت استفاده از هوای تازه پیش بینی شده است، اما متاسفانه سایر فن کویل ها عملاً چنین قابلیتی را ندارند و این در حالیست که امکان استفاده از فن کویل های کانالی در بسیاری از پروژه ها پایین است؛ با همه این تفاسیر می توان نتیجه گرفت که غالبا امکان تزریق هوای تازه در فضای مورد نظر، به کمک فن کویل ها وجود ندارد.
در چنین مواقعی باید از سیستمی به نام سیستم آبی-هوایی یا اصطلاحاً سیستم القایی استفاده شود. به این صورت که فن کویل ها صرفاً برای تثبیت دمای فضای مورد نظر عمل کرده و از دستگاه هواساز Full fresh جهت تزریق و تأمین هوای تازه استفاده شود. در چنین سیستمی به جهت برهم نخوردن ظرفیت های سرمایشی و گرمایشی فضای مورد نظر، دمای هوای خروجی از هواساز ، تقریباً برابر دمای طرح داخل لحاظ می گردد.